functionalisme (zn. o.) link
Synoniem voor rationalisme. In de jaren 1930 duikt het functionalisme overal op. Het begrip ontstaat ten gevolge van de zoektocht naar een zuivere architectuur, ontdaan van elke decoratieve last, van elk overbodig ornament, door de bevestiging van een nieuwe formele en coloristische esthetiek die volledig breekt met de conventies uit het verleden. Het accent komt te liggen op de opening van het plan en de doorstroming van de ruimten. Deze stroming, die aan de basis ligt van de moderne architectuur, wordt vooral geïllustreerd door het werk van Le Corbusier (1887-1965, pseudoniem van Charles-Edouard Jeanneret) en van Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969). In het behangpapier worden op het einde van de jaren 1920 de - alomtegenwoordige en dure - art-decomotieven opnieuw in vraag gesteld, zowel qua productie als qua gebruik. De stichting van de Weimarrepubliek valt samen met de zoektocht naar meer sobere motieven, die vanaf 1928 voorkomen. Het jaar nadien breekt de financiële en economische crisis uit, wat nieuwe richtpunten met zich brengt, en de facto een nieuwe markt: de manufactuur Rasch, die met het Bauhaus samenwerkt. Le Corbusier opteert evenwel voor een meer elitistische aanpak wanneer hij in 1931 en 1959 zijn zogenaamde 'kleurenklavieren' voorstelt, nl. sobere en eenvoudige effen papieren die combineerbaar zijn. Ze worden vervaardigd door de manufactuur Salubra in Lörrach, niet ver van Bazel. (Gimpel, 1997, p. 88-92 ; Jacqué, 2004, p. 34-35).
....Illustratie:
Behangpapier met functionalistische esthetiek, onbekende auteur.
Mecanisch druk op papier, 1941-1960.
Brussel, Archief van modern architectuur.
© KIK-IRPA, Brussel (X022516)